خشکسالی کشور پایان می یابد؟ /نگاهی به ۱۰ سال اخیر آبی کشور
تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۰۱۶۲۴
خدابخش حکیمی-خبرنگار تحریریه جوان قدس:با توجه به نقشه اختلاف بارش بیشترین مقدار کاهش بارندگی در بازه زمانی(۹۲-۹۳) مربوط به مناطق واقع در شمال شرق (استان خراسان شمالی و مرز بین سه استان خراسان شمالی، رضوی و استان سمنان) شهرستان های شمالی استان فارس بخصوص شهرستان اقلید، مناطق واقع در مرز بین دو استان خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد، دامنه های شمالی و جنوبی البرز مرکزی بخصوص استانهای البرز، تهران و قزوین، استان کردستان و در نهایت منطقه آذربایجان است که این میزان کاهش در برخی نقاط مذکور به ۲۸۹- میلی متر رسیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با توجه به تحلیل صورت گرفته بر روی نقشه های خشکسالی تهیه شده به روش (اس پی آی) در سال آبی ۹۲-۹۳ گستره مکانی خشکسالی در کشور با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده منتهی به خرداد ماه سال آبی ۹۲-۹۳ وضعیت متغیری بر اساس این شاخص، در استانهای کشور دیده می‌شود. به نحوی که در این بازه زمانی بیش از نیمی از کشور در وضعیت نرمال تا خشکسالی شدید به سر می‌برد.
خشکسالی متوسط در تمام نقاط کشور به جز بخش مرکزی به صورت پراکنده و با وسعتی در حدود ۳.۱۵ درصد دیده می‌شود، به‌طوری که در کرانه‌های خلیج فارس، حاشیه غربی دریای خزر، شهرستان های زاهدان، خاش و ایرانشهر و همچنین دو نواری که از بجنور به سمت قم و اراک و دیگری از بجنورد به سمت طبس کشیده شده، نمود پیدا کرده است. خشکسالی شدید با وسعت ۸.۰ درصد، شهرستان های زهک و کنگان جم را در بر گرفته است. خشکسالی شدید با وسعت ناچیز ۲.۰درصد در شهرستان های زابل و نهبندان شاهد بوده است.
کانون های اصلی خشکسالی در سال ۹۲-۹۳ در ایرانسه کانون اصلی خشکسالی در این بازه زمانی مربوط به محور شمال غرب-شمال شرق کشور است.
الف) کانون خشکسالی شمال شرق که شامل استانهای خراسان شمالی، رضوی، سمنان و گلستان است.
ب) کانون خشکسالی البرز مرکزی که شامل استانهای تهران، البرز، قزوین و قم است.
ج) کانون خشکسالی منطقه آذربایجان و غرب کشور که شامل تمامی منطقه آذربایجان و استان کردستان است.
گسترش خشکسالی در دو مقطع زمانی (۹ ماهه سال آبی ۹۲-۹۳ و ۹۱-۹۲ )دارای تغیرات مکانی فاحشی بوده است. مناطق واقع در شمال شرق و دامنه های جنوبی البرز که در دوره مشابه گذشته (۹۱-۹۲)از شرایط نرمال تا خشکسالی متوسط برخوردار بوده اند در این بازه زمانی(۹۲-۹۳)از شدت خشکسالی بیشتری برخوردار شده و در شرایط خشکسالی متوسط تا خشکسالی بسیار شدید قرار گرفته اند. به طوری که در این بازه زمانی (۹ ماهه ۹۲-۹۳ ) دو کانون اصلی خشکسالی را شامل شده اند.
حجم آب در سد ها کشور در این سال آبیبه گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، حجم آب در ۷۶ سد کشور تا نیمه آبان ماه سال ۹۲ به کمتر از ۳۰ درصد ظرفیت مخزن این سدها رسید. همچنین ۶۱ سد کشور در این سال با کاهش بیش از ۳۰ درصدی ورودی آب خود در مقایسه با زمان مشابه پارسال مواجه هستند.
شرایط سال آبی در سال ۹۳-۹۴در این سال آبی میانگین بارش کل کشور ۲۰۱.۴ میلیمتر بوده است. این درحالیست که انتظار این بود که بر اساس آمارهای بلند مدت مقدار بارش برای یک سال زراعی ۲۳۹ملی‌متر باشد. بنابر این کل کشور نسبت به بلندمدت حدود ۱۶ درصد کاهش بارندگی داشته است. در سال آبی ۹۲-۹۳ شاهد بارش باران در این بازه زمانی ۲۱۹.۲ میلیمتر بودیم و در سال آبی ۹۳-۹۴ نسبت به سال گذشته شاهد کاهش ۸.۱ درصدی بارندگی در کل کشور بوده است.
کمبود بارش در ۲۷ استان کشور۲۷ استان نسبت به بلند مدت با کاهش بارش مواجه بوده که در این کمبود ۴۵ درصد در استان بوشهر و تا حدود ۴ درصد در استان های سمنان و کرمان را شامل می‌شود. با توجه به افزایش باران در چهار استان، استان آذربایجان شرقی با ۲۵ درصد، گیلان با ۱۹ درصد، اردبیل با ۱۸ درصد و آذربایجان غربی با ۶ درصد افزایش بارندگی نسبت به بلند مدت روبرو بوده است و اما ۲۷ استان دیگر شاهد کمبود باران بوده است.
سال آبی در ۹۴-۹۵سال آبی یا سال زراعی از اول مهر تا پایان شهریور سال بعد را شامل می‌شود. کل بارش کشور در سال آبی ۹۴-۹۵ به انداره ۱۹۴.۶میلیمتر بوده است که این میزان بارش در مقایسه با بلند مدت حدود ۱۷.۵درصد کاهش داشته است. میانگین میزان بارش هرسال در مقایسه با بلند مدت که ۳۰ یا ۵۰ سال است محاسبه می‌شود در حقیقت متوسط بارش هرسال کشور در قیاس با بارش بلند مدت مشخص می‌شود.
بر اساس گزارش مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هوا شناسی با اشاره به میزان بارندگی در سال ۹۳-۹۴ که ۲۱۹.۱ بوده گفته است که این مقدار بارندگی سال ۹۴-۹۵ در قیاس با سال قبل کاهش یافته و جدول بارندگی ها حاکی از این است که در این سال ما با کاهش ۱۱.۲ درصدی بارش نسبت به سال قبل مواجه بوده ایم.
میزان بارندگی در سال زراعی ۹۵-۹۶در حالی که متوسط بارش های ایران در ۴۸ سال گذشته حدود ۲۵۰ میلیمتر بوده، سال آبی ۹۵-۹۶ با ثبت ۲۳۰ میلیمتر بارش به پایان رسید. حجم بارش ها نیز در سال آبی ۹۴-۹۵ به میزان ۳۹۷ میلیارد و ۱۷۵ میلیون متر مکعب بود اما در سال آبی ۹۵-۹۶ حجم بارش ها با کاهش ۱۸ میلیارد و ۱۲۹ میلیون متر مکعبی، به ۳۷۹ میلیارد و ۴۶ میلیون متر مکعب می‌رسد.
وضع بارندگی ها در سال ۹۷-۹۸در حالی که منابع آبی ایران هرسال کمتر می‌شود، خشکسالی اقلیمی و افزایش مصرف آب در سال های اخیر و احتمالا پیش‌رو، روند خشکسالی شدن سرزمین را تشدید می‌کند. سال ۹۶ با بی‌مهری فراوان آسمان نبست به ایران به پایان رسید و البته سال ۹۷ هم با بی‌مهری ادامه دار شروع شد.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیرریت بحران سازمان هواشناسی، وضعیت بارندگی را در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد در کل کشور ۲۷۴ میلیمتر بارندگی ثبت شده. از آنجا که بارش کشور در مدت مشابه سال گذشته ۱۴۵ ملی‌متر بود و در مدت مشابه دراز مدت ۲۳۲ میلیمتر بوده است در سال ۹۷ نسبت به سال قبل ۸۹درصد و نسبت به دراز مدت ۱۸ درصد افزایش بارش ثبت شده است.
۹۸ درصد از مساحت ایران در زیر سیطره خشکسالی در سال ۹۷براساس شاخص ۱۰ ساله (اس. پی. ای، بارش، دما و تبخیر) ۹۸.۱ درصد مساحت کشور دچار درجات مختلفی خشکسالی است و در این بازه زمانی، تنها ۱.۶ درصد مساحت کشور در وضعیت نرمال و سه دهم درصد ایران در شرایط ترسالی قرار دارد.
به گزارش مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در بازه ۱۰ ساله گذشته، صد در صد مساحت استان های البرز، ایلام، بویر احمد، بوشهر، قم، خراسان جنوبی، خوزستان، زنجان، فارس، قزوین، کرمان، سیستان و بلوچستان، کهگلیلویه، مرکز، هرمزگان و یزد با درجات خفیف، متوسط، شدید و بسیار شدید خشکسالی درگیر هستند. بنابر گزارش این مرکز خشکسالی های بسیار شدید بلند مدت، عینیت بیشتری دارند و قابل مشاهده هستند که در بازه زمانی بلند مدت در ۶۷ درصد مساحت استان کهگیلویه و بویر احمد دچار خشکسالی بسیار شدید است. همچنین ۶۲ درصد مساحت استان بوشهر و ۵۷ درصد چهارمحال و بختیاری را خشکسالی بسیار شدید در برگرفته است که وضعیت خطرناک آبی را برای این استان ها ایجاد کرده است.
وضعیت بارش ها در سال ۹۸-۹۹با گذشت ۳۵۴ روز از سال آبی میزان بارش باران به ۳۱۷ میلیمتر رسیده که نسبت به میانگین مدت مشابه در دارزمدت رشدی ۲۸درصدی داشته است. بر اساس آمار رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران، ارتفاع کل ریزش‌های جوی از آغاز سال زراعی تا پایان این سال بالغ بر ۳۱۷ میلیمتر بوده است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت(۲۴۷.۹میلیمتر) ۲۸ درصد افزایش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۳۴۰.۹ میلیمتر) کاهش ۷ درصدری را نشان می‌دهد.
پرونده سال آبی سال ۹۹-۱۴۰۰سال آبی ۹۹-۱۴۰۰ در حالی به پایان می‌رسد که این سال با بارش متوسط ۱۵۷.۷ میلیمتر بارندگی جزو کم بارش ترین سال ها در ۵۰ سال گذشته بوده است. با این وجود این رقم نسبت به سال آبی ما قبل آن با میزان بارش ۳۱۷.۷ میلیمتر حدود ۵۰ درصد نسبت به میانگین دروه‌های مشابه بلند مدت ۳۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد. با نگاهی به گزارش مقایسه‌ای که از بارش‌های سال گذشته ارائه شده از میزان ۱۵۷.۷ میلیمتر متوسط بارندگی در کشور بیشترین بارش طی فصل زمستان با ۱۱۳.۹ میلیمتر به ثبت رسیده است، سهم فصل پاییز از این میزان بارندگی حدود۶۳ میلیمتر، بهار۶۲.۸ میلیمتر و تابستان نیز۱۲ میلیمتر گزارش شده است.
سال آبی ۱۴۰۰-۱۴۰۱پرونده سال زراعی ابتدای مهر۱۴۰۰ تا انتهای شهریور ۱۴۰۱ درحالی بسته شدکه بارش‌های آن با کاهش حدود ۲۴ درصدی نسبت به دروه بلند مدت همراه شده و یک سال کم‌بارش دیگری برای ایران رقم زد. بر اساس آمار های مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی از ابتدای مهر۱۴۰۰ که سال آبی آغاز شده تا انتهای شهریور در مجموع ۱۸۰.۴ میلیمتر بارش در کشور رخ داده است.
این میزان بارش در مقایسه با دروه بلند مدت که ۲۳۷.۱ میلیمتر ثبت شده ۲۳.۹ میلیمتر کاهش را نشان می‌دهد.
زنگ خطر سال کم بارشی در سال ۱۴۰۱-۴۰۲
سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ بسته شد و خشکسالی سه ساله شد.
طبق داده های موجود پرونده سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ هم با کاهش بارش باران به پایان رسید که در آن مقطع سال آبی با۱۸ تا ۲۴ درصد کاهش بارندگی و با افزایش ۱.۱ درجه‌ای میانگین دمای هوای کشور نسبت به میانگین بلند مدت بسته شده بود.
حال طبق اعلام سازمان هواشناسی کشور سال آبی که از مهرماه ۱۴۰۱ تا پایان شهریورماه ۱۴۰۲ بود با کاهش ۲۰درصدی بارش باران نسبت به میانگین های بلند مدت به پایان رسید و سومین سال متوالی کم‌بارش کشور را رقم زد. بدین ترتیب مانند۲ یال گذشته این سال نیز با کاهش بارش به اتمام رسید. با توجه به کاهش ۲۱ درصدی باران درایران و شاخص های خشکسالی مانند(اس پی آی) و (اس پی ای آی) ۳ تا ۳۶ ماهه نشان دهنده تداوم خشکسالی متوسط تا بسیار شدید در غالب مناطق کشور است.
سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ چگونه خواهد بود؟سخنگوی صنعت آب کشور با اشاره به اینکه شروع سال ابی جدید(۱۴۰۲-۱۴۰۳) با پیش بینی سازمان هواشناسی مبنی بر فعالیت مناسب سامانه بارشی در سطح کشور همراه است، گفت:بررسی نتایج مدل‌های اقلیمی نشانگر فعالیت مناسب سامانه های بارشی در فصول پاییز و زمستان در سطح کشور خواهد بود و در صورت تحقق پیش بینی‌ها امید به جبران بخشی از اثرات منفی خشکسالی هیدرولوژیکی ۳ سال اخیر وجود دارد.
قاسم زاده در پایان تاکید کرد:احیای وضعیت مخازن آب سطحی و زیر زمینی کشور نیازمند تداوم سال های پربارش و حذف کامل آثار خشکسالی هیدرولوژیکی است و در این شرایط، مدیریت مصرف آب و کاهش مصارف یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید در سطح جامعه مورد توجه قرار بگیرد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: میلی متر بوده بازه زمانی سازمان هواشناسی نسبت به میانگین خشکسالی متوسط پایان رسید نسبت به سال درصد مساحت بسیار شدید میزان بارش بارش باران ۷ میلی متر سال آبی درصد کاهش سال گذشته سال زراعی مرکز ملی شمال شرق بلند مدت استان ها کم بارش کل کشور بارش ها بر اساس ۹ میلی سال ۹۷
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۰۱۶۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بارش‌ها غرب کشور را تا پایان هفته درگیر خواهد کرد
به گزارش قدس آنلاین صادق ضیائیان، مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور با بیان اینکه امشب در مناطقی از استانهای کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و همین‌طور جنوب آذربایجان‌های شرقی و غربی، زنجان، همدان، مرکزی، خوزستان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، بوشهر، فارس، اصفهان، کرمان و یزد بارندگی خواهیم داشت گفت: روند بارش باران در خراسان‌های رضوی و جنوبی و سیستان و بلوچستان نیز بارش‌ها ادامه خواهد داشت. همچنین بارش‌ها عمدتاً به شکل رگبار و رعدوبرق، همراه با وزش باد شدید موقتی خواهد بود و همچنین برخی نقاط نیز با پدیده گردوخاک مواجه خواهند بود.
مدیرکل پیش بینی سازمان هواشناسی با بیان اینکه هشدار نارنجی در خصوص شدت بارش‌ها صادر شده است گفت : از امشب تا جمعه مناطقی از کرمانشاه، ایلام، لرستان، خوزستان، غرب استان همدان، جنوب استان مرکزی، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، جنوب غرب اصفهان و نیمه جنوبی استان فارس و بوشهر شامل این هشدار نارنجی خواهند بود.
وی با بیان اینکه مسافران در این ایام از سفرهای غیر ضروری پرهیز کنند افزود: ازاین‌رو باتوجه‌به اینکه در روزهای پایانی هفته و احتمال مسافرت‌های جاده‌ای قرار داریم، مسافران باید دقت لازم را داشته باشند؛ چرا که در پی این شرایط جوی امکان سیلابی شدن مسیرها، طغیان رودخانه‌های فصلی، برخورد صاعقه، آب‌گرفتگی معابر، لغزندگی جاده‌ها و احتمال سقوط سنگ در مناطق کوهستانی وجود خواهد داشت. علاوه بر این احتمال ایجاد خسارت برای محصولات باغی نیز وجود دارد.
وی تصریح کرد: در دو روز آینده در جزایر خلیج‌فارس و تنگه هرمز نیز بارندگی‌ها رخ خواهد داد و دریا هم در این مناطق مواج خواهد بود.
ضیائیان با بیان اینکه امشب وزش باد و در برخی ساعات باد شدید را خواهد داشت و آسمان نیز تا قسمتی ابری خواهد بود گفت: علاوه بر این بیشینه دمای تهران نیز امروز به ۲۸ و کمینه دما به ۱۹ درجه سانتیگراد بالای صفر می‌رسد.
وی افزود: هفته آینده سامانه بارشی جدیدی وارد کشور خواهد شد و شاهد حجم جدیدی از بارش ها خواهیم بود.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان